Geschiedenis

Kring 1 is de kring voor de Zuiddijk

 

Spuithuizen en Materieel

 
in 1697

de No.1 Zuiderspuit, op de Zuiddijk ter hoogte van het Kattegat Handbrandspuit
de No.2 Kerkespuit, bij de Oostzijderkerk Handbrandspuit

in 1716

de No.1 Zuiderspuit Hanenpad, op het Hanenpad Handbrandspuit
de No.2 Kattegat, op het Kattegat Handbrandspuit
de No.3 Kerkespuit, bij de Oostzijderkerk Handbrandspuit

in 1800

de No.1 Weerpad, op het Weerpad Handbrandspuit
de No.2 Kattegat, op het Kattega Handbrandspuitt
de No.3 Kerkespuit, bij de Oostzijderkerk Handbrandspuit

in 1857

de spuit met het No.1 komt niet meer voor
de No.2 Kattegat, op het Kattegat heeft een nieuw nummer gekregen n.m. No.5 Handbrandspuit
de No.3 Kerkespuit, bij de Oostzijderkerk heeft een nieuw nummer gekregen n.m. No.6 Handbrandspuit

in 1895

Er is weer een No.1, deze staat nu in het spuithuis, op de Zuiddijk ter hoogte van de Spuithuissteeg. (zie foto) Handbrandspuit


Rechts het spuithuisje van Kring 1. Bron: Gemeente archief Zaanstad


Het oude Spuithuisje vlak voor de sloop in 1969.

in 1914

De gemeente Zaandam reorganiseert per 1 januari de brandweer. Kring 1 krijgt de beschikking over één van de vijf aangeschafte motorspuiten met een capaciteit van 300 liter/min. Deze spuit moest met de hand door de manschappen worden getrokken.

in 1939

Op voorhand van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd in 1939 de Luchtbeschermingsdienst (LBD) opgericht. De Luchtbeschermingsspuiten, met een capaciteit van 1100 liter/minuut, kwamen binnen bij de gemeente, waarvan Kring 1 er één ter beschikking kreeg. Dit was een motorspuit op een tweewielige aanhanger, die door een personenauto moest worden getrokken. De trekkende voertuigen waren meestal de voertuigen van de toenmalige bevelvoerende van Kring 1 te weten J.G. Buhrs, de latere brandweer commandant van Zaandam, en D. Groen. Beide wonende en werkende op de Zuiddijk en dus zeer snel beschikbaar voor het uitrukken met deze motorspuit. Deze motorspuit stond in het het spuithuis (zie foto) op de Zuiddijk ter hoogte van de Spuithuissteeg.
Het benedendijks gedeelte van dit spuithuis werd tijdens de 2e wereldoorlog regelmatig gebruikt als onderduikadres voor verschillende manschappen. Ook stond hier de oude handspuit VW No.3, die nu nog aanwezig is in de uitrukpost aan de Vermiljoenweg te Zaandam.

in 1954


1e autospuit Kring 1, voorheen eigendom VB (kring 4)

De eerste autospuit deed zijn intrede bij Kring 1. Deze autospuit was in opdracht van de Vrijwillige Brandweer, later Kring 4, in 1929 gebouwd bij de firma Van der Ploeg en werd in 1954 vervangen door een autospuit, op een Austin chassis, met een tank van 1000 liter water en een hogedrukpomp met een druk van 40 atmosfeer ten bate van de zo genaamde mistblussing, in die jaren een novum op het gebied de van brandbestrijding.
De oude autospuit was gebouwd op een A-Ford chassis. De motor van het voertuig werd ook gebruikt voor de aandrijving van de centrifugaalpomp. Deze pomp had een capaciteit van 1000 liter/minuut. De autospuit werd gestald in een garage van bevelvoerder B. Groen op de hoek van de Zuiddijk en het Kattegat. Vanwege de naar achter aflopende vloer van deze garage, moesten er blokken achter de wielen worden geplaatst om te voorkomen dat de spuit via de achterwand naar buiten zou rollen.

in 1958


1e nieuwe tankautospuit Kring 1, 1958, kenteken TB-01-83


Het symbool van Kring 1, het molentje boven op het dak.

De eerste nieuwe tankautospuit van Kring 1, kenteken TB-01-83, gebouwd bij de Fa. Bikkers met carrosserie van de Fa. Bouwdewijn. Het was een spuit gebouwd op een Ford chassis F500, met een hogedrukpomp merk Amag Hilpert met een druk van 60 atmosfeer.
Uit ervaringen in den landen, bleek deze druk toch behoorlijk gevaarlijk in het gebruik te zijn en is de spuit in 1968 door de Fa. Bikkers in Rotterdam van een z.g. midden- en lage-druk pomp voorzien, waarbij de maximaal geleverde druk 20 atmosfeer was.
De autospuit was ook voorzien van een tank met een watervoorraad van 1000 liter ten baten van de midden-druk blussing met op haspels gemonteerde 90 meter lange slangen, zodat direct met een aanval kon worden begonnen met z.g. bluspistolen met nevel- en gebonden-straal.

In de jaren zeventig kwam de kleur waterstaat-geel in de mode, de treinen werden geel zo ook diverse brandweer voertuigen in den lande. Omdat er voor verschillende eenheden in de zaanstreek nieuwe waterstaat-geel gekleurde spuiten waren besteld, wilde de manschappen van Kring 1 de eerste zijn met een waterstaat-gele spuit. In gezamenlijke actie van de manschappen is deze toen in het geel gespoten en geschilderd. Zo is deze spuit in zijn latere jaren in plaats van rood, geel geweest. Na de vervanging in 1974 is deze spuit nog tot 1978 in dienst geweest bij Kring 4.

Als geluidssignaal tijdens uitruk, werd gebruik gemaakt van een jank-sirene. Toen deze door een tweetonige sirene werd vervangen bleef er een gat in het dak zitten. De toenmalige bevelvoerder, -de heer Henk Kop-, had thuis een bronzen kaarsendover in het model van een molentje en men besloot dit molentje over het gat heen te plaatsen. Op de latere brandweerwedstrijden in den landen, is dit molentje het symbool van de Zaandamse brandweerploeg Kring 1 geworden.

Spuithuis Zuiddijk afrit Jonge Arnoldusstraat


Garage Kring 1, Jonge Arnoldusstraat

De tankautospuit kreeg zijn standplaats in het nieuwe spuithuis, dat als brandweergarage met een bovenwoning gebouwd en verhuurd was door bouwbedrijf van Braam en gelegen aan de afrit van de Zuiddijk naar de Jonge Arnoldusstraat.
Overigens staat op deze foto uit 1974 de 2e nieuwe tankautospuit al in deze garage. 
Heel wat jaren konden de manschappen zich na de oefening alleen maar gezamenlijk achter de spuit gezeten op een houten bankje of op de werkbank met elkaar verpozen of men ging naar een café aan het einde van de Zuiddijk ter hoog te van de Algemene begraafplaats.

rond 1965


Instructielokaal Kring 1, Kattegat 16

Kring 1 kreeg een eigen instructielokaal op het Kattegat nummer 16. Dit betrof een woning op de begane grond in een blok woningen, eigendom van bouwbedrijf de Vries waarin ook het kantoor van één van de bevelvoerende van Kring 1, de heer H. Kop directeur van eerder genoemd bouwbedrijf was gevestigd.

in 1974


2e nieuwe tankautospuit Kring 1, 1974 kenteken MB-62-27

De tweede nieuwe tankautospuit van Kring 1, kenteken MB-62-27, die eveneens gebouwd werd bij de Fa. Bikkers te Rotterdam werd in gebruik genomen. Het is een spuit gebouwd op een Mercedes 911 chassis met een gecombineerde midden- en lage-druk pomp met een capaciteit bij lage-druk van 2400 liter/min. Alle voorzieningen op deze tankautospuit waren in feite gelijk aan die van zijn voorganger, alleen moderner en aangepast aan de jaren 1970. Deze spuit werd geleverd in de kleur waterstaat-geel en later in de jaren tachtig, toen brandweer Nederland weer over ging op rood met een witte band aan de zijkant- kregen deze spuit ook weer de echt brandweer rode kleur. 

in 1985

Het spuithuis aan de Jonge Arnoldusstraat/Zuiddijk moest worden verlaten omdat de verhuurder “bouwbedrijf van Braam” het zelf wilde gebruiken voor uitbreiding van het kantoor. Ook moest het instructielokaal worden verlaten in verband met het faillissement van de eigenaar. Op 31 december 1985 werd het spuithuis met enig ceremonieel verlaten en werd door de manschappen het bord ‘brandweer’ van de spuithuisdeur verwijderd. Hierna werd een leeggekomen pand van binderij Zaandam, op de hoek St. Cathrijnestraat-Prinsenstraat betrokken waar zowel een stallingsplaats voor de spuit als ook een instructielokaal door de manschappen werd ingericht.

in 1988

In de maand juli vond de verhuizing plaats van de brandweergarage St. Cathrijnestraat-Prinsenstraat naar een gebouw op de hoek Bloemgracht-H.Gerhardstraat. Dit pand, voorheen het laboratorium van het Johannes ziekenhuisen gebouwd als jongensschool van het Rooms-Katholiek onderwijs, was geheel gerenoveerd om als kantoor van zowel brandweer Zaanstad als de Regionale Brandweer Organisatie Zaanstreek te dienen en zo ook als uitrukpost en instructielokaal voor Kring 1. Ook was hier het centraal magazijn van brandweer Zaanstad gehuisvest.

in 1990


De oude spuit nu weer brandweer rood (L) en nieuwe spuit (R).

De derde nieuwe tankautospuit van Kring 1 welke gebouwd werd bij de Fa. Doesschot te Hypolitushoef werd in gebruik genomen, kenteken VH-98-GP. Het was een spuit gebouwd op een Mercedes 1117 chassis met een gecombineerde midden- en lage-druk pomp met een capaciteit bij lage-druk van 2400 liter/min. Deze spuit was voorzien van een automatische versnellingsbak.

in 2003


Garage kring 1, Vermiljoenweg Zaandam-zuid

In de maand april opende burgemeester R. Vreeman van Zaanstad de nieuwe garage van kring 1 aan de Vermiljoenweg in Zaandam-zuid, onder het toeziend oog van de heer J. G. Buhrs en zijn familie.
De heer J.G. Buhrs oud commandant Zaandam, was ook één van de bevelvoerende van kring 1 geweest en vanwege deze feiten werd zijn naam aan de nieuwe garage verbonden.

in 2004

Donderdag 20 mei 2004 is de spuit uit 1990, met het kenteken VH-98-GP ook bekend als de “630” op de rotonde Vermiljoenweg-H. Gerhardstraat tijdens een uitruk voor brand op het Hannenpad, gekanteld en op zijn zijde tot stilstand gekomen. Er waren geen gewonden, de materiële schade was dermate groot dat het voertuig als blusvoertuig niet meer in dienst is gekomen.


Reserve spuit door Brw. Amsterdam beschikbaar gesteld.

tussen 2004 en 2006

In de periode juni 2004 tot september 2006 is voor uitruk gebruik gemaakt van een reserve-spuit van het merk IVECO, kenteken BD-NL-22, die beschikbaar was gesteld door brandweer Amsterdam.

2006


4e nieuwe tankautospuit 2006. Archief Kring 1 Brandweer Zaandam

De vierde nieuwe tankautospuit van Kring 1 werd in september 2006 in gebruik genomen, met het kenteken BS-GV-47. Het was een spuit gebouwd op een Mercedes Benz ATEGO 1325 F chassis, voorzien van een automatische versnellingsbak. 

2010 tot heden


BX-TZ-36 in dienste 2010. Eigen archief N. van Zaane

Bron: ZaanWiki